Κρητική Λαογραφία

Η ΔΩΡΕΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΤΑ ΣΎΓΧΡΟΝΑ ΕΠΙΤΥΜΒΙΑ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ  Η καταγραφή και ή έρευνα των σύγχρονων νεκρικών εθίμων έχει γίνει τα τελευταία χρόνια αντικείμενο συστηματικής επιστημονικής μελέτης σε αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας. Η διεθνής και η ελληνική βιβλιογραφία εμπλουτίζεται σταδιακά και μας επιτρέπει να έχουμε μια ικανοποιητική εικόνα των εθίμων που άπτονται του θανάτου στις σύγχρονες κοινωνίες. Στη θεματική αυτής της επιστημονικής έρευνας εντάσσεται και η μελέτη των σύγχρονων επιτύμβιων επιγραφών. Στην ελληνική βιβλιογραφία σημαντικότερη και συστηματικότερη είναι τα Νεοελληνικά λαϊκά επιτύμβια επιγράμματα του καθηγητή Μανόλη Βαρβούνη, όπου  εξετάζεται συστηματικά το θέμα στο χώρο της ελληνικής επικράτειας και διερευνάται τη σχέση του σύγχρονου επιτύμβιου επιγράμματος με το μοιρολόι [1] .   

  Ο Παύλος Βλαστός και οι απαρχές της επιστήμης της Λαογραφίας στην Ελλάδα. Η απόπειρα για μια συνολική θεώρηση του έργου του πατέρα της Κρητικής Λαογραφίας, όπως έχει καθιερωθεί να αποκαλείται ο Παύλος Βλαστός [1] ,  αναγκαστικά πρέπει να ξεκινήσει με συγκεκριμένες διευκρινίσεις, εφ’ όσον ο αποτολμών ένα τέτοιο εγχείρημα επιθυμεί να σεβαστεί τον εαυτό του, αλλά πάνω απ’ όλα τον ίδιο τον Βλαστό και το έργο του. Κατ’ αρχάς πρέπει να παραδεχτεί ότι δεν αρκούν, ούτε στο ελάχιστο, οι λίγες σελίδες μιας εισήγησης σε ένα συνέδριο για να αναπτύξει το θέμα του. Δεύτερη απαραίτητη παραδοχή είναι το πρόβλημα της έκτασης της Συλλογής Παύλου Βλαστού (στο εξής: Συλλογή). Είναι δύσκολο να ελεγχθεί ο όγκος της από έναν μόνο μελετητή, γιατί ένα τέτοιο εγχείρημα θα απαιτούσε πολλά χρόνια επίπονης εργασίας, και, αν λάβει κανείς υπόψη του τον όγκο των χειρόγραφων σελίδων και, κυρίως, τις συνθήκες προσέγγισης του υλικού, ο πλήρης έλεγχος υπό αυτά τα δεδομένα καθίσταται αδύνατος [2] . Ακ...

                        ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ  ΤΟΥ ΔΩΔΕΚΑΗΜΕΡΟΥ      Οι γιορτές του Δωδεκαήμερου είναι, μαζί με αυτές της Ανάστασης, από τις πιο σημαντικές γιορτές του χρόνου. Ονομάζεται Δωδεκαήμερο – παρόλο που στην πραγματικότητα είναι 13 ημέρες – η περίοδος από την παραμονή των Χριστουγέννων ως την ημέρα του Αγιασμού. Τα έθιμα αυτής της περιόδου είναι πολλά και σημαντικά. Πρόκειται για μια μείξη παγανιστικών και χριστιανικών εθίμων, που συνυπάρχουν αρμονικά για χιλιετίες.                                                      Τα κάλαντα      Χαρακτηριστικότερο όλων εθίμων της περιόδου είναι τα κάλαντα. Τα κάλαντα είν...

« Το σαμποτάζ στο αεροδρόμιο Ηρακλείου (13-14 Ιουνίου 1942). Σκέψεις και προεκτάσεις. Χθες στο αεροδρόμιο Ηρακλείου έγινε μια σεμνή τελετή μνήμης για το σαμποτάζ στο αεροδρόμιο Ηρακλείου τον Ιούνη του 1942. Στις ιστορικές επετείους, όπως αυτή, συνηθίζεται να εκφωνούνται ή να γράφονται πανηγυρικοί οι οποίοι υμνούν και δοξάζουν τους προγόνους για τα ηρωικά τους κατορθώματα. Οι πανηγυρικοί αυτού του είδους είναι απαραίτητοι, γιατί και φόρο τιμής αποτίνουν σε όλους εκείνους που μας εξασφάλισαν μια ελεύθερη πατρίδα και σε μας τους μεταγενέστερους τονώνουν το φρόνημα, καλλιεργούν την αυτοσυνειδησία και ανανεώνουν τα πρότυπα προς τα οποία σωστό είναι να τείνουν οι νεώτερες γενιές.

Οι Ερευνητικές Εργασίες θεσμοθετήθηκαν το 2011 (ΥΠΔΜΘ 2011:13, ΦΕΚ 1213, τχ. Β/2011) και από τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους με την υπ’ αρ. πρωτ. 97364/Γ2 / 30-08-2011 εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας, δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων κοινοποιείται στα λύκεια της χώρας ότι  στο πλαίσιο υλοποίησης του «Νέου Σχολείου» «από το σχολικό έτος 2011-2012 εισάγονται στην Α΄ τάξη Γενικού Λυκείου οι Ερευνητικές Εργασίες (project) ( sic ) [1] ως διακριτή ενότητα του προγράμματος σπουδών…». Η ίδια εγκύκλιος παραπέμπει τους ενδιαφερόμενους εκπαιδευτικούς στον διαδικτυακό τόπο http://digitalschool.minedu.gov.gr, απ’ όπου μπορούν να αντλήσουν τις βασικές αρχές από το βιβλίο του εκπαιδευτικού με τίτλο « Η Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών στο Νέο Λύκειο » του Ηλία Γ. Ματσαγγούρα. Επειδή η ιδέα ανάληψης από την πλευρά μου ενός τέτοιου «μαθήματος», ή καλύτερα «δράσης», ήταν ιδιαιτέρως ελκυστική, ανάτρεξα στον διαδικτυακό τόπο για να βρεθώ μπροστά σε μια επιστημονική εργασία 334 σελίδων, αρκ...